Pripadnici Uprave pomorske sigurnosti i upravljanja lukama (UPSUL) od početka godine učestvovali su u spasilačkim akcijama u kojima je spaseno 15 ljudi i četiri plovila, a u dvije pomorske nesreće koje su se desile, jedna osoba je poginula, a u drugom slučaju jedna osoba je zadobila teške tjelesne povrede, kazao je u intervjuu za "Dan" vršilac dužnosti (v.d.) direktora UPSUL-a Nebojša Kaljević.

Imajući u vidu specifičnost i intenzitet plovidbe na teritorijalnom moru i unutrašnjim vodama, Kaljević poručuje da se može reći da je plovidba u crnogorskim vodama sigurna.

Koliko je sigurna plovidba u obalnom moru Crne Gore? Koliko ste pomorskih nezgoda zabilježili od početka godine i o kakvim incidentima se najčešće radi?

Kaljević: Sigurnost plovidbe na teritorijalnom moru i unutrašnjim vodama Crne Gore prije svega je regulisana Zakonom o sigurnosti plovidbe, pratećim i drugim propisima u oblasti pomorstva.

Plovidba je sigurna u onoj mjeri u kojoj se učesnici u pomorskoj plovidbi pridržavaju zakona, poštuju procedure i običaje u pomorstvu. Specifičnost plovidbe na teritorijalnom moru i unutrašnjim vodama Crne Gore je u tome što ima veoma izražen sezonski karakter, jer tokom nautičke i ljetnje sezone intezitet plovidbe se povećava u značajnom obimu. Takođe, specifičnost se ogleda i u prisutnosti različitih plovnih objekata, od plovila za rekreaciju, čamaca i jahti, jedrilica, ribarskih brodova, do brzih putničkih brodova, kruzera, trajekata i trgovačkih brodova.

S obzirom na intezitet i navedene specifičnosti, kao i aktivnosti koje sprovode pomorske vlasti, Uprava pomorske sigurnosti i upravljanja lukama, inspekcije, lučke kapetanije, možemo reći da je plovidba sigurna.

Nadležne pomorske vlasti su pojačale kontrole, i kroz sprovođenje nadzora, informisanja i upravljanja pomorskim saobraćajem, učesnicima prosljeđuju neophodne informacije i savjete za sigurnu plovidbu, ali i kažnjavaju one najneodgovornije učesnike u pomorskom saobraćaju.      

Koliko su često vaši životi ugroženi u akcijama spasavanja?

Kaljević: Svaka akcija traganja i spasavanja nosi svoje rizike, a posebno one koje se odvijaju u lošim vremenskim uslovima na moru. To su sitaucije kada je gotovo nemoguće upravljati plovilima i samo zahvaljući dobroj obučenosti spasilaca možemo očekivati pozitivan ishod akcije traganja i spasavanja.

Akcije traganja i spasavanja se odvijaju po procedurama utvrđenim Nacionalnim planom traganja i spasavanja, čijom primjenom se utvrđuju mjere, zadaci, dužnosti i postupanja spasilaca, kao i način korišćenja sredstava tokom akcije.

Veoma je bitno naglasiti da akcije traganja i spasavanja počinju i njima se koordinira preko Pomorsko-operativnog centra (POC) Uprave preko kojeg se primaju i razmjenjuju informacije kako sa jedinicama za traganje i spasavanje, tako i sa svim drugim subjektima sistema koji učestvuje u akcijama u zavisnosti od situacije, procjene težine i rizika akcije.

Na čemu će vam posebno biti fokus tokom sezone?

Kaljević: Kako sam već rekao – nadležne pomorske vlasti su pojačale kontrole na početku nautičke sezone, kako na moru tako i na Skadarskom jezeru i rijeci Bojani. Fokus je na pojačanom inspekcijskom nadzoru, ali na sveobuhvatnom servisu učesnicima u dijelu informisanja i pružanja svake druge pomoći za bezbjedno odvijanje pomorskog saobraćaja. Efekti ovih aktivnosti su već vidljivi i prepoznatljivi.

U koliko akcija spasavanja su predstavnici Uprave pomorske sigurnosti učestvovali od početka godine i koliko su osoba spasili?

Kaljević: Ukupan broj primljenih poziva za pomoć (distress) u prvih šest mjeseci je bio šest. Spaseno je ukupno 15 lica i četiri plovila. Uprava je i dva puta reagovala na primljene pozive za medicinsku pomoć "Medico" licima koja su se nalazila na plovilima, i kojima je pružena odgovarajuća asistencija.

Od početka godine, s obzirom da UPSUL vodi akcije traganja i spasavanja na moru i o tome izvještava, imali smo dvije pomorske nesreće, u kojima je jedna osoba stradala, dok je u drugom slučaju lice zadobilo teške tjelesne povrede.

Emitovano je 52 radio oglasa za pomorce i izdato 15 odobrenja za održavanje sportskih manifestacija i priredbi – jedriličarske regate, sportski ribolov, plivačke i ronilačke aktivnosti.

Sa kakvom opremom i ljudstvom raspolaže Uprava pomorske sigurnosti i da li u odnosu na raspoložive kapacitete možete adekvatno da odgovorite na ono što su vaše obaveze i nadležnosti?

Kako sam već pomenuo, Pomorsko-operativni centar je ključna tačka Uprave i preko njega se obavlja nadzor i kontrola pomorskog saobraćaja putem VTMIS sistema i komunikacija preko GMDSS uređaja, u cilju sigurnosti plovidbe, zaštite ljudskih života na moru i zaštite mora od zagađenja sa plovnih objekata, odnosno kompletna koordinacija traganja i spasavanja na moru i Skadarskom jezeru, uključujući i reagavanje u slučaju pada vazduhoplova.

Centar je opremljen sa naprednim radarskim sistemom, baznim stanicama za praćenje plovnih objekata opremljenih AIS uređajima, VHF radio sistemom koji pokriva kompletno obalno more Crne Gore, uključujući rijeku Bojanu i Skadarsko jezero i pruža informacije učesnicima u pomorskom saobraćaju, meteo stanicama za praćenje vremenskih uslova, CCTV kamerama za bolje detektovanje lica kojima je potrebna pomoć, ali i za davanje dokaza inspekciji sigurnosti pomorske plovdbe u skladu sa njihovim nadležnostima.

Drugi dio kapaciteta se odnosi na operativni dio Sektora sigurnosti plovidbe a to je Odsjek traganja i spasavanja na moru, u okviru kojeg djeluju jedinice za traganje i spasavanje. Pored pet spasilačkih čamaca koji su namjenjeni za reagovanje u različitim situacijama, UPSUL posjeduje i tri spasilačka skutera, koji su jedinstvene konstrukcije i posebno prilagođeni su za obavljanje različitih operacija na moru, od brze pretrage do tegljenja plovnih objekata.

UPSUL je u posjedu tri termovizijska drona koji služe prvenstveno za nadzor i pretragu mora i obale, za otkrivanje zagađivača na moru, kao i za podršku inspekciji pomorske sigurnostu prilikom kontrole pomorskog saobraćaja.

Pored toga, SAR tim je opremljen specijalnom SAR opremom za spasioce koja je neophodna za obavljanje akcija i sva oprema je usaglašena sa SOLAS zahtjevima zaštite ljudskih života na moru.

Jedinice su opremljene profesionalnom ronilačkom opremom, medicinskom opremom za pružanje prve pomoći i imobilizaciju povrijeđenih osoba, radio opremom za komunikaciju sa vazduhoplovima, uređajima za praćenje i nadzor spasilaca, specijalnim optičkim dvogledima i termalnim kamerama za noćnu pretragu.